Lúa là cây lương thực chính đóng vài trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực của nhiều nước trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng. Ở nước ta, lúa là cây lương thực có diện tích canh tác lớn nhất. Tuy nhiên, những biến đổi trong khí hậu, môi trường, thời tiết… đã khiến sâu bệnh ngày càng nhiều và khó phòng trừ làm giảm năng suất lúa. Bài viết này sẽ giúp bà con nắm vững quy trình canh tác của cây lúa, từ đó tăng năng suất, chất lượng, giá trị của cây lúa.
- Chuẩn bị đất
– Làm đất: Cày xới đất thật kỹ, làm đất bằng phẳng để dễ dàng cho việc gieo trồng và giữ được độ ẩm. Nếu đất nặng, cần phải cải tạo đất bằng cách bón vôi, phân hữu cơ để tăng cường khả năng thoát nước.
– Bón lót: Trước khi cấy lúa, bón phân hữu cơ (như phân chuồng, phân vi sinh) và phân NPK (một lượng nhỏ để tăng độ phì nhiêu của đất) giúp đất khỏe mạnh và tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của cây. - Chọn giống
Giống là yếu tố đầu tiên quyết định đến năng suất và chất lượng của lúa, gạo sau này. Cần chọn các loại giống lúa tốt, sạch bệnh, bông to, giống cho năng suất cao, chất lượng tốt, thích hợp với mùa vụ điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương, có sức đề kháng với sâu bênh tốt. Sử dụng các loại giống ngắn ngày gieo vụ sớm có thể tránh được sự gây hại một số loại sâu bệnh hại. - Gieo hạt
-Gieo mạ: Gieo hạt vào khay hoặc đất ươm, đảm bảo rằng mật độ gieo thích hợp và các hạt được tưới đủ nước để nảy mầm tốt.
-Cấy mạ: Sau khoảng 12-15 ngày khi mạ đạt độ tuổi thích hợp (có 3-4 lá, rễ phát triển), tiến hành cấy mạ xuống ruộng. Khoảng cách cấy lý tưởng là từ 25-30 cm giữa các cây lúa và 30-35 cm giữa các hàng. - Quản lý nước và dinh dưỡng
-Tưới nước: Trong quá trình sinh trưởng, cần giữ mực nước từ 3-5 cm trong ruộng, đặc biệt trong giai đoạn mạ và khi cây lúa bước vào giai đoạn trổ đòng. Quá trình tưới nước đều đặn và đảm bảo nước trong ruộng có đủ độ ngập sẽ giúp cây phát triển tốt.
-Bón phân:
-Bón lót: Bón phân hữu cơ và một ít phân NPK để cung cấp các dưỡng chất cần thiết ngay từ khi bắt đầu cấy.
-Bón thúc: Lúa Nở 404 cần 3-4 lần bón thúc trong suốt mùa vụ:
Lần 1: Bón phân khi cây được 25-30 ngày tuổi, giúp cây phát triển nhanh chóng.
Lần 2: Bón khi cây được 40-50 ngày tuổi, lúc này cây lúa đang đẻ nhánh và có nhu cầu dinh dưỡng cao.
Lần 3: Bón khi cây trổ đòng, hỗ trợ cho sự phát triển bông lúa và chất lượng hạt.
Lần 4 (nếu cần): Bón phân khi cây lúa vào giai đoạn phát triển hạt. - Chăm sóc và kiểm soát sâu bệnh
-Tỉa dặm: Sau khi cấy, nếu phát hiện cây yếu, chết hoặc cây bị thưa thớt, cần bổ sung dặm lại cây để duy trì mật độ cấy hợp lý.
-Kiểm soát sâu bệnh: Cần thường xuyên theo dõi tình hình sâu bệnh (như rầy nâu, đạo ôn, bệnh lem lép hạt…). Sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật khi cần thiết nhưng cần lưu ý không làm hại đến môi trường xung quanh và sản phẩm. - Thu hoạch
-Thời điểm thu hoạch: Lúa Nở 404 thường được thu hoạch sau 90-100 ngày từ ngày cấy. Khi lúa chuyển sang màu vàng, hạt chắc, cứng lại là lúc lúa đã chín, phù hợp cho thu hoạch.
-Cách thu hoạch: Thu hoạch có thể bằng tay hoặc bằng máy gặt. Lúa thu hoạch bằng máy sẽ giúp tiết kiệm thời gian và lao động. Tuy nhiên, cần lưu ý đến kỹ thuật gặt để không làm đổ hoặc gãy bông, ảnh hưởng đến năng suất. - Sấy và bảo quản
– Sấy lúa: Sau thu hoạch, lúa cần được sấy để giảm độ ẩm xuống dưới 14%. Quá trình này giúp bảo quản lúa lâu dài, tránh mốc và giữ được chất lượng gạo. Sấy có thể dùng máy sấy, đặc biệt trong thời gian thu hoạch rộ.
– Bảo quản: Lúa sau khi sấy cần được bảo quản trong kho sạch, khô ráo, thoáng mát và bảo vệ khỏi sâu bệnh.
