Lúa Trân Châu là một giống lúa đặc sản cổ truyền nổi tiếng của người dân vùng bán sơn địa thuộc tỉnh An Giang, giáp ranh biên giới Campuchia. Hạt gạo Trân Châu nhỏ, thon, mỏng mình và đều hạt, trắng bóng, đều hạt và có hương thơm dịu ngay cả khi chưa nấu, Khi nấu cho cơm dẻo, trắng bóng, thơm bùi, vẫn còn ngon cơm khi để nguội.
Dưới đây là quy trình trồng và thu hoạch
1. Chuẩn Bị Đất Trồng
Chọn đất trồng phù hợp
Giống lúa Trân Châu phát triển tốt nhất trên các loại đất phù sa, đất cát pha hoặc đất thịt nhẹ có khả năng thoát nước tốt. Độ pH của đất lý tưởng cho lúa Trân Châu dao động từ 5.5 đến 6.5. Để đạt hiệu quả cao, đất trồng cần được chuẩn bị sạch sẽ, không có cỏ dại và đảm bảo độ tơi xốp cho cây lúa phát triển tốt.
Cày xới đất
Trước khi gieo trồng, cần phải cày xới đất để làm tơi xốp và cải thiện khả năng thẩm thấu của nước vào đất. Việc cày xới nên thực hiện cách ngày gieo giống từ 7-10 ngày. Độ sâu của việc cày xới khoảng 15-20 cm giúp tạo điều kiện cho cây lúa phát triển rễ tốt. Sau khi cày xới, bạn cần làm phẳng mặt đất để ruộng có độ thoát nước tốt và dễ dàng cấy lúa.
2. Chọn Giống Lúa Trân Châu
Chọn giống chất lượng
Giống lúa Trân Châu cần phải được chọn từ các hạt giống có tỷ lệ nảy mầm cao và khả năng chống chịu tốt với điều kiện thời tiết khắc nghiệt và sâu bệnh. Bạn nên mua giống từ các cơ sở uy tín để đảm bảo chất lượng và hiệu quả khi trồng.
Ủ giống trước khi gieo
Trước khi gieo giống, bạn cần ngâm hạt giống trong nước sạch từ 24 đến 48 giờ để kích thích hạt nảy mầm đồng đều. Sau khi hạt giống đã nảy mầm, bạn có thể tiến hành gieo giống trực tiếp xuống ruộng hoặc trồng trong vườn ươm.
3. Gieo Mạ Và Cấy Lúa
Gieo mạ
Mạ lúa Trân Châu cần được gieo trong vườn ươm trong khoảng 15-20 ngày. Trong suốt thời gian này, bạn cần chăm sóc mạ cẩn thận, đảm bảo đất trong vườn ươm luôn ẩm, không bị ngập úng. Mạ khi có chiều cao từ 10-15 cm và có bộ rễ phát triển tốt là có thể đem đi cấy.
Cấy lúa Trân Châu
Khi mạ đã đủ phát triển, bạn có thể tiến hành cấy lúa xuống ruộng. Cấy lúa Trân Châu có thể thực hiện theo hai phương pháp chính:
- Cấy theo hàng: Mạ được cấy cách nhau 20-25 cm, các hàng cấy cách nhau 25-30 cm.
- Cấy theo mảnh: Mạ được cấy thành từng cụm nhỏ, khoảng cách giữa các cụm là 25-30 cm.
Cần giữ ẩm cho ruộng sau khi cấy để mạ bén rễ và phát triển mạnh mẽ.
4. Chăm Sóc Lúa Trân Châu Trong Suốt Quá Trình Sinh Trưởng
Tưới nước đều đặn
Lúa Trân Châu yêu cầu mực nước trong ruộng được duy trì từ 3-5 cm trong suốt quá trình sinh trưởng. Việc tưới nước đều đặn giúp cây lúa phát triển đều và tránh hiện tượng thiếu nước hoặc ngập úng. Khi lúa bắt đầu trổ bông, cần giảm mực nước để giúp cây lúa phát triển và kết hạt tốt hơn.
Bón phân đúng cách
Lúa Trân Châu cần bón phân hợp lý để đảm bảo cây phát triển mạnh và cho năng suất cao. Quy trình bón phân thường chia thành ba đợt:
- Đợt 1: Bón phân lót khi cấy mạ để cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây lúa.
- Đợt 2: Bón phân thúc lần 1 khi cây lúa mọc được 15-20 ngày.
- Đợt 3: Bón phân thúc lần 2 khi lúa chuẩn bị trổ bông.
Các loại phân NPK hoặc phân hữu cơ có thể giúp cây lúa hấp thụ đủ dinh dưỡng trong suốt quá trình sinh trưởng.
Phòng trừ sâu bệnh
Lúa Trân Châu có thể gặp phải một số loại sâu bệnh như rầy nâu, bệnh đạo ôn, sâu đục thân và bệnh nấm. Để bảo vệ cây lúa, người nông dân cần thường xuyên kiểm tra ruộng và sử dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh như thuốc bảo vệ thực vật hoặc biện pháp sinh học.
5. Thu Hoạch
Thời điểm thu hoạch
Lúa Trân Châu thường mất từ 4-5 tháng để trưởng thành. Thời điểm thu hoạch lý tưởng là khi hạt lúa đã chuyển màu vàng, vỏ hạt chắc, không còn màu xanh. Bạn có thể kiểm tra độ chín của lúa bằng cách bóp thử hạt lúa, nếu hạt không vỡ thì lúa đã chín và sẵn sàng thu hoạch.
Phương pháp thu hoạch
Lúa Trân Châu có thể thu hoạch bằng tay hoặc bằng máy. Nếu thu hoạch thủ công, bạn sẽ sử dụng dao hoặc liềm để cắt từng cây lúa, sau đó bó lại thành từng bó nhỏ. Nếu thu hoạch bằng máy, máy thu hoạch tự động sẽ cắt và thu gom lúa nhanh chóng và hiệu quả.
6. Sơ Chế Và Bảo Quản
Sơ chế gạo
Sau khi thu hoạch, lúa Trân Châu sẽ được đưa về nhà máy hoặc cơ sở chế biến để tách vỏ. Gạo Trân Châu sau khi xay sẽ được làm sạch, loại bỏ tạp chất và hạt kém chất lượng. Quá trình làm khô gạo cũng rất quan trọng, giúp giảm độ ẩm và bảo quản gạo lâu dài.
Bảo quản gạo
Gạo Trân Châu sau khi chế biến cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng trực tiếp. Bao bì bảo quản cần kín để bảo vệ gạo khỏi côn trùng và giữ lại hương thơm tự nhiên của gạo. Độ ẩm của gạo cần được duy trì dưới 14% để bảo quản lâu dài và giữ được chất lượng tốt nhất.
