Nếp Than là loại gạo nếp được trồng phổ biến ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh Long An, Sóc Trăng, Cần Thơ. Với đặc tính dẻo thơm, có màu tím than vì chứa chất Anthocyanin – Một hoạt chất chống oxy hoá, hạt dài, dẹt, khi nấu thì dẻo thơm, nếp than thích hợp làm xôi, chè. Loại gạo này rất được ưu chuộng ở nước ta với nhiều công dụng đối với sức khỏe con người như giải độc cơ thể, giảm béo phì
Mùa Vụ Gieo Trồng Giống Nếp Than
- Vụ Đông Xuân: Gieo trồng từ tháng 12 đến tháng 1.
- Vụ Mùa: Gieo trồng từ tháng 5 đến tháng 6.
Thời Gian Thu Hoạch Giống Nếp Than
Giống nếp Than có thời gian sinh trưởng khoảng 100-110 ngày, tùy vào điều kiện khí hậu và quy trình chăm sóc. Thời gian thu hoạch thường vào tháng 4-5 đối với vụ Đông Xuân và tháng 9-10 đối với vụ Mùa.
Điều Kiện Trồng Giống Nếp Than
- Nhiệt độ lý tưởng: 28-30°C.
- Độ pH của đất: 5.5-6.5.
- Tưới nước đều đặn: Mực nước trong ruộng cần duy trì ổn định để giúp cây lúa phát triển tốt.
Dưới đây là cách trồng và thu hoạch
1. Chuẩn Bị Đất Trồng
Chọn đất trồng phù hợp: Giống nếp Than yêu cầu đất có khả năng thoát nước tốt, đất phù sa hoặc đất thịt nhẹ. Độ pH lý tưởng của đất là từ 5.5 đến 6.5. Trước khi trồng, cần dọn sạch cỏ dại và các tạp chất trong đất. Cày xới đất sâu từ 15-20 cm để tạo điều kiện cho rễ lúa phát triển và giúp đất tơi xốp.
Cày xới đất: Trước khi gieo giống khoảng 7-10 ngày, đất cần được cày xới để tơi xốp, dễ dàng cho việc cấy mạ. Đảm bảo đất được san phẳng và mực nước trong ruộng ổn định để cây lúa có điều kiện phát triển ngay từ khi cấy.
2. Chọn Giống Nếp Than
Chọn giống chất lượng: Giống nếp Than cần được chọn lọc kỹ lưỡng, hạt giống phải có chất lượng cao, không nhiễm bệnh và có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt. Đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao và giống được chứng nhận chất lượng để đảm bảo năng suất và chất lượng gạo sau thu hoạch.
Ủ giống: Trước khi gieo giống, hạt cần được ngâm trong nước sạch từ 24-48 giờ để giúp hạt nảy mầm đều. Sau khi hạt giống đã nảy mầm, bạn có thể đưa mạ vào vườn ươm hoặc gieo trực tiếp vào ruộng.
3. Gieo Mạ và Cấy
Gieo mạ: Mạ nếp Than cần được gieo trong vườn ươm khoảng 15-20 ngày trước khi cấy xuống ruộng. Trong suốt quá trình gieo mạ, đất trong vườn ươm cần luôn giữ ẩm để mạ phát triển tốt. Khi mạ đạt chiều cao khoảng 10-15 cm, có thể chuyển sang ruộng để cấy.
Cấy lúa nếp Than: Khi mạ đã phát triển đầy đủ, tiến hành cấy xuống ruộng theo các phương pháp phổ biến sau:
- Cấy theo hàng: Mạ được cấy cách nhau khoảng 20-25 cm, mỗi hàng cách nhau 25-30 cm.
- Cấy theo mảnh: Mạ được cấy thành từng cụm nhỏ, khoảng cách giữa các cụm là 25-30 cm.
4. Chăm Sóc Nếp Than Trong Quá Trình Sinh Trưởng
Tưới nước đều đặn: Giống nếp Than cần duy trì mực nước ổn định trong ruộng để cây lúa phát triển tốt. Mực nước trong suốt quá trình sinh trưởng cần duy trì từ 3-5 cm. Khi lúa bắt đầu trổ bông, cần giảm mực nước xuống để tránh ngập úng và giúp cây phát triển tốt hơn, đồng thời hạn chế sâu bệnh.
Bón phân đúng cách: Để cây lúa nếp Than phát triển mạnh mẽ và đạt năng suất cao, bạn cần bón phân đúng và đủ. Quy trình bón phân cho giống nếp Than bao gồm ba đợt:
- Đợt 1: Bón phân lót khi cấy mạ để cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây.
- Đợt 2: Bón phân thúc lần 1 khi cây lúa mọc được 15-20 ngày.
- Đợt 3: Bón phân thúc lần 2 khi lúa chuẩn bị trổ bông và kết hạt.
Các loại phân NPK hoặc phân hữu cơ là sự lựa chọn phổ biến để cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cây lúa.
Phòng trừ sâu bệnh: Giống nếp Than cũng dễ bị tấn công bởi một số loại sâu bệnh như rầy nâu, bệnh đạo ôn, sâu đục thân, và các bệnh nấm. Vì vậy, bạn cần kiểm tra ruộng thường xuyên và áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh kịp thời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hoặc biện pháp sinh học.
5. Thu Hoạch
Thời điểm thu hoạch: Thời gian thu hoạch giống nếp Than thường rơi vào khoảng tháng 4-5 đối với vụ Đông Xuân và tháng 9-10 đối với vụ Mùa. Thời điểm thu hoạch lý tưởng là khi hạt lúa chuyển sang màu vàng, vỏ hạt chắc, không còn màu xanh. Bạn có thể bóp thử hạt lúa, nếu hạt không bị vỡ thì chứng tỏ lúa đã chín.
Phương pháp thu hoạch:
- Thu hoạch thủ công: Người nông dân sử dụng dao hoặc liềm để cắt từng cây lúa và bó lại thành từng bó nhỏ.
- Thu hoạch bằng máy: Máy thu hoạch tự động sẽ cắt, thu gom và tách hạt lúa khỏi cây.
6. Sơ Chế và Bảo Quản
Sơ chế gạo: Sau khi thu hoạch, lúa nếp Than sẽ được đưa về nhà máy chế biến để tách vỏ, làm sạch và loại bỏ các hạt kém chất lượng. Sau đó, gạo sẽ được xay và làm khô để giảm độ ẩm, giúp bảo quản lâu dài.
Bảo quản gạo: Gạo nếp Than cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp. Bao bì bảo quản cần kín để bảo vệ gạo khỏi côn trùng và giữ được hương thơm tự nhiên. Độ ẩm của gạo cần duy trì dưới 14% để vẫn giữ được vị thơm ngon lâu dài.
